بارداری در چهل سالگی و بعد از آن

بارداری زمان ویژه‌ای ندارد. برخی افراد معتقدند تا قبل از 35 سالگی باید باردار شد و حاملگی بعد از 35 سالگی با خطرات فراوانی روبروست. اما بسیاری از زنان بعد از 35 سال باردار می‌شوند و فرزندان سالمی به دنیا می‌آورند. واقعیت این است که در حال حاضر اکثر زنان در دهه 40 زندگی‌شان باردار می‌شوند. در این مقاله به طور کامل در رابطه با اقدام به بارداری در چهل سالگی صحبت می کنیم.

درصورتیکه در جاده اقدام به بارداری قدم گذاشته اید و هنوز نتیجه نگرفته اید لازم است برای تحلیل شرایط خود وارد عمل شوید. تیم سلامت مینت با طرح مجموعه ای از پرسش ها درتلاش است تا متناسب با شرایطی که دارید، برنامه ریزی هدفمندی برای باردار شدن شما درنظر بگیرد. همین حالا!

تحلیل شرایط

بارداری بعد از 40 سالگی چقدر شایع است؟

آمار بارداری در چهل سالگی و بعد از آن؛ طی سال‌های اخیر رو به افزایش بوده و به بالاترین نرخ خود در سال 2018 رسید. طبق آمار در این سال از هر 1000 زن 11 نوزاد در بین سال‌های 40 تا 45 زندگی مادرشان متولد شدند. در حالی که نرخ جهانی تولد در حال کاهش و پایین آمدن است، تعداد مادران جوان نیز روز به روز کم می‌شود.

بارداری در چهل سالگی چه مزایایی دارد؟

جالب است بدانید که گاهی اوقات دیر بچه دار شدن مزیت هایی دارد که اگر 20 یا سی سالگی باردار می شدید، نصیبتان نمی شد! اولین و مهم ترین مزیت آن که در واقع آمار بارداری بعد از چهل سالگی را بالا برده، ثبات شغلی است. بنابراین میتوانید با فراغ خاطر بیشتری برای تربیت فرزندتان وقت بگذارید. درواقع، مزیت های مالی بارداری در این سن، چشمگیرتر است.

دلیل دوم میتواند اعتماد به ثبات رابطه عاطفی باشد؛ بسیاری از زن و شوهر ها مایل هستند در مدت زمان طولانی تری زوج باقی بمانند تا شناخت بیشتر و عمیق تری نسبت به هم پیدا کنند.

موارد دیگری هم هست که در ادامه با هم میخوانیم:

◄ عمیق شدن شناخت در زندگی

◄ طول عمر بیشتر

◄ درآمد بهتر و بیشتر

◄ سطح آموزشی باکیفیت برای فرزند ( نمره های امتحانی بالاتر)

بارداری در چهل سالگی مثل….

هرچه سن شما بالاتر می رود، با چالش کاملا متفاوتی روبه رو می شوید. یکی از بارزترین چالش ها، ضعف بدنی است. ممکن است دردهای مفصلی و استخوانی بیشتری به سراغتان بیاید که ناشی از کاهش تراکم استخوانی است. همچنین احتمال افزایش فشار خون و دیابت بارداری بیشتر می شود.

خستگی و بی حالی های شایع در بارداری، با بالا رفتن سن، بروز و اثر بیشتری پیدا میکند.

بااین اوصاف جلسه اول پیش از اقدام به باردار شدن، یکی از جلسات بسیار مهم است که کمک میکند زیر نظر پزشک متخصص زنان و زایمان، علاوه بر بررسی سلامت عمومی بدن خود، رژیم بارداری مناسب و سایر فاکتورهای تقویت کننده برای بارداری در چهل سالگی در نظر گرفته شود.

باروری در چهل سالگی

توجه داشته باشید که بارور کردن تخمک به این سادگی و خیلی فوری اتفاق نمی افتد و این ارتباطی با سن مادر و پدر برای بارداری ندارد. اما توجه داشته باشید اگر چهل سالگی را رد کرده اید و به مدت شش ماه برای باردار شدن ناموفق بوده اید، لازم است زیر نظر متخصص ناباروری قرار بگیرید.

نقش سن پدر و مادر در بارداری بعد از چهل سالگی چقدر است؟

متخصص برای هردو نفر، زن و شوهر آزمایش هایی را در نظر میگیرد که شامل چکاپ دهانه رحم و تخمک برای زن و آزمایش منی برای مرد می شود تا فاکتورهای تأثیرگذار در این مشکل را شناسایی کند. آزمایش ها شامل سونوگرافی رحم و تخمدان و همچنین آزمایش خون و ذخیره تخمدان، با این هدف انجام می شود.

بنابر گزارش های انجمن زنان و زایمان آمریکا ACOG، بیشتر زنان بالای 45 سال به صورت طبیعی باردار نمی شوند.

در صورت تأیید پزشک متخصص ناباروری، روش های درمانی زیر برای شما و شریک زندگی تان در نظر گرفته می شود:

• داروهای باروری– تقویت هورمون ها برای تخمک گذاری موفق.
• فناوری کمک باروری ART– بخشی از این فناوری یا به عبارت دیگر، یکی از روش های کاربردی در این فناوری، برداشت تخمک و بارور کردن آن در آزمایشگاه پیش از بازگرداندن آن به رحم است.

زنانی که مشکلات تخمک گذاری دارند میتوانند از روش های متنوع این فناوری، رحم اجاره ای یا جایگزین، برای بارور کردن تخمک خود کمک بگیرند. برآورد نتیجه بخش بودن ART 11% در زنانی با رده سنی 41-42 سال بوده است. همچنین روش لقاح مصنوعی IVF هم از جمله گزینه های پیشنهادی در فناوری کمک باروری است.

• لقاح داخل رحمی IUI– این روش همان لقاح مصنوعی است که با برداشت اسپرم مرد و کاشتن آن در رحم زن انجام می شود. این روش درصورتی تجویز می شود که ناباروری مرد در هاله ای از ابهام باشد.

موانع بارداری بعد از 40 سالگی

یکی از موانع موجود برای بارداری بعد از 40 سالگی افت قدرت باروری در زنان است. البته برخی خانم‌‌ها بعد از این سن نیز هیچ مشکلی از نظر باردار شدن ندارند اما طبق آمار یک سوم زنان بعد از 35 سالگی برای باردار شدن به روش‌های کمک باروری متوصل می‌شوند و هر چه سن‌شان بالاتر می‌رود میزان نیاز به استفاده از این روش‌ها افزایش می‌یابد.

منظور از روش‌های کمک باروری استفاده از قرص‌‌‌های خوراکی یا تخمک و جنین اهدایی و IVF است. به طور کل اگر در 35 سالگی خانمی پس از 6 ماه رابطه بدون پیشگیری باردار نشد لازم است به متخصص زنان و زایمان مراجعه کند. بعد از این سن کمیت و کیفیت تخمک افت می‌کند. آزمایشاتی وجود دارد که به واسطه آن پزشک می‌تواند تشخیص دهد ذخایر تخمدانی خانم چقدر است و تخمک‌‌ها از نظر کیفیتی چقدر سالمند. در حالی که احتمال بارداری یک خانم در 30 سالگی حدود 75 درصد در هر سیکل ماهانه است این میزان در 40 سالگی به 50 درصد و در 43 سالگی به 2 درصد می‌رسد. توجه به این نکته نیز مهم است که سن مرد نیز در سلامت بارداری زن نقش دارد.

اینکه باردار بمانید ( بارداری سالم) سخت است

البته سقط جنین و مرده زایی در هر سنی اتفاق می افتد ولی هرچه سن زن بالاتر برود این تغییرات بیشتر می شود. سقط جنین زمانی اتفاق می افتد که پیش از هفته بیستم بارداری باشد و هر موقعیت دیگری به مرده زایی معروف است که بیشتر به دلیل مشکلات کروموزومی در رویان پیش می آید و در تخمک های پیرتر احتمال آن بیشتر است.

به همین دلیل بنابر نظرات متخصصین باروری زنان در بازه سنی بین 40-44، 33 % بیشتر درگیر سقط جنین می شوند که البته این برآورد نوسان دارد. درواقع چنین درصدی به دلیل گزارش ندادن برخی زنان درمورد سقطی که داشته اند ممکن است بالاتر باشد. مثلا ممکن است فرد سقط کرده باشد ولی نداند.

مطالعات همچنین نشان می دهند که زنان باردار در دهه چهل زندگی بیشتر از زنان دیگر در معرض مرده زایی هستند. دلایل کمی مبهم است. در بررسی سال 2008 پژوهشگران نشان دادند که بیماری هایی مثل فشار خون بالا در بارداری یا دیابت بارداری در مادران مسن ممکن است نسبتا خطرناک باشد.

خطر افزایش ابتلا به بیماری ها

هرچه سن زن بالاتر می رود فرصت بروز مشکلات قلب و عروق مثل فشار خون بالا و بیماری های قلبی بیشتر می شود. به همین دلیل زنان بالای چهل بیش از دیگران در معرض پره اکلامپسی ( فشار خون بالا و پروتئین در ادرار در بارداری که زندگی مادر را به خطر می اندازد) و دیابت بارداری ( قند خون بالای غیرعادی در بارداری) قرار دارند.

این مشکلات سلامت مادر و جنین را به خطر می اندازد که شامل کم وزن بودن یا سنگین وزن بودن نوزاد در زمان تولد و زایمان زودرس می شود. باید اضافه کنیم که مشکل دیگر جفت سرراهی است که در آن بخشی یا همه جفت دهانه رحم را می پوشاند. در بین همه بارداری ها یک مورد از دویست مورد دچار چنین وضعیتی می شود که مستندات پزشکی به مواردی از آن در زنان 35 سال و بالاتر اشاره کرده است. دقت کنید که جفت سرراهی خطرناک است و باعث افزایش خطر زایمان زودرس و مرده زایی می شود.

افزایش ابتلا به سرطان سینه

این مورد قطعا شما را متعجب میکند! بنابر پژوهش های انجام شده هرچه سن مادر برای بارداری اول بالاتر باشد خطر ابتلا به سرطان سینه بیشتر می شود.

بنابر مطالعات انجام شده در شاخه همه گیر شناسی باروری و هورمونی در موسسه ملی سرطان، آن دسته از زنانی که پس از چهل سالگی اولین بارداری را داشته باشند ممکن است بیشتر از دیگران درگیر سرطان سینه در دهه سنی خود باشند و این مورد با زنانی مقایسه می شود که پیش از بیست سالگی زایمان اول را تجربه کرده اند. پس هرچه سن زن بالاتر می رود تغییرات سلولی بیشتر می شود و دز بسیار بالایی از هورمون ها گرایش به سرطانی شدن دارند.

البته ناگفته نماند اینکه چطور چنین پدیده ای شفافیت دارد و از حالت نسبی بودن درمی آید کمی مبهم است. در یک مطالعه دیگر که در سال 2018 منتشر شد، دانشمندان دریافتند که مثلا زنان رده سنی بین 34-47 سال، 2/2% بیشتر درگیر سرطان سینه پیشرونده در بازه زمانی سه-هفت سال پس از زایمان می شوند و این مورد با زنانی مقایسه می شود که هیچ فرزندی نداشته اند و امار آنها 9/1 % بوده است.

چطور در 40 سالگی بارور بمانیم؟

تمام بارداری‌‌ها با افزایش سن در معرض سقط جنین قرار دارند. دلیل آن هم افزایش احتمال بروز بیماری‌های مزمن نظیر دیابت، پر فشاری خون و اختلالات تیروئیدی است و به همین دلیل مراقبت‌‌‌های پیش از بارداری اهمیت دارد.

در صورتی که بعد از 40 سالگی قصد بارداری دارید باید ابتدا از لحاظ این شرایط بررسی شوید و اگر بیماری مزمنی دارید حتما تحت کنترل قرار بگیرید. اگر دارویی مصرف می‌کنید باید مشخص شود که در بارداری مصرف آن مجاز است یا خیر و اگر لازم بود قبل از بارداری داروی جدیدی دریافت کنید که در بارداری مصرفش بدون اشکال است و چند وقتی تامل کنید و مشاهده کنید که آیا مصرف این دارو می‌تواند بیماری را کنترل کند یا خیر.

تغییرات بدنی بعد از 40 سالگی

تغییرات بدنی بعد از 40 سالگی

بارداری بدن را تغییر می‌دهد. زنانی که در سنین قبل از 40 سالگی بارداری را تجربه کرده‌اند می‌گویند که بارداری در 40 سالگی از نظر جسمی سخت‌تر از بارداری در سنین 20 یا 30 سالگی است. یکی از مسایل مربوط به وزن می‌شود.

فردی که در دهه چهارم زندگی‌اش زندگی فعالی دارد و درد‌‌‌های جسمی کمی را حس می‌کند کمتر با علایم جسمی بارداری در 40 سالگی موجه خواهد شد اما فردی که با ورود به 40 سالگی درد‌های جسمی را هم تجربه می‌کند مسلما بارداری دشوارتری خواهد داشت و تغییرات بدنی برایش در بارداری مشهودترند. اگر شما اهل ورزش هستید توصیه می‌کنیم به این کار همچنان ادامه دهید. اینکار به داشتن یک بارداری سالم و راحت کمک می‌کند. در مورد نوع فعالیت اما بهتر است با متخصص زنان یا ماما مشورت کنید.

تحرک شیوه خوبی برای کاهش استرس و اضطراب است پس اگر اهل ورزش نبوده‌اید یا تازه کارید بهتر است برخی تمرینات بدنی نظیر شنا یا یوگا را پیش از بارداری آغاز کنید. ثابت شده است زنانی که در دهه چهارم زندگی خود ورزش می‌کنند در مقایسه با زنانی که زندگی نشسته و بی‌تحرک دارند بارداری سالم‌تری را پشت سر خواهند گذاشت.

تغییرات روانی و احساسی در دهه چهارم زندگی

هورمون‌های بارداری سبب بروز تغییراتی در هورمون‌های بدن می‌شوند. نوسانات خلقی ارتباط چندانی با افزایش سن ندارند اما توانایی زنان مسن‌تر برای مواجهه با این تغییرات به مراتب کمتر از زنان جوان‌تر است. امور مالی و روابط بین همسری از جمله مسایلی است که سبب تحریک پذیری عاطفی زنان در دوران بارداری می‌شود. زنان مسن‌تر شاید بیشتر در معرض این نوع مشکلات باشند. در عوض برخی استرس‌‌ها نظیر یافتن خانه یا پیدا کردن شغل و ثبات مالی دیگر دغدغه ذهنی آنها نیست.

برای مواجهه با تغییرات عاطفی در این دوران بهترین راه یافتن زنانی در سن و سال خودتان است که قصد بارداری دارند یا باردارند. بودن در یک گروه و مطرح کردن موضوعات مشابه، استرس بارداری را کاهش می‌دهد.

ثبات مالی در دوران بارداری

یکی از اصلی‌ترین دلایلی که باعث می‌شود زنان بارداری خود را تا دهه چهارم زندگی به تعویق بیاندازند اطمینان داشتن از ثبات مالی است. در جوانی، خانم‌‌ها به دنبال شادی و مسافرت هستند بعد به فکر شغل و ثبات مالی می‌افتند. می‌خواهند خود را به سطح خاصی از رفاه برسانند. دوست دارند وضعیت مالی‌شان در حدی باشد که بتوانند خانه و ماشین و حساب بانکی پر پول داشته باشند. بارداری را به عمد به تاخیر می‌اندازند تا با اطمینان خود را درگیر فرزندانشان کنند.

خطرات مربوط به بارداری در چهل سالگی

معاینات پزشکی بارداری در چهل سالگی

بارداری به هر حال با عوارضی همراه است و در 40 سالگی این عوارض بیشتر و پیچیده‌تر می‌شوند. عوارض ناشی از بارداری در چهل سالگی و بعد از آن با زایمان زودرس، تولد نوزاد نارس، پره اکلامپسی، دیابت بارداری، کم وزنی نوزاد حین تولد و سزارین اجباری همراه است.

می‌توانید در مشورت با پزشک یا ماما و زیر نظر قرار گرفتن توسط کادر پزشکی و معاینه جسمی مرتب تا حد زیادی خطرات مربوط به عوارض بارداری را در این سن کاهش دهید

برای بارداری در چهل سالگی و بعد از آن، آزمایش ژنتیک لازم است؟

آزمایشات ژنتیکی برای زنان باردار در هر سنی لازم است. با این وجود غربالگری و آزمایش ژنتیک بعد از 40 سالگی اهمیت بالاتری خواهد داشت. بر اساس آمار انجمن ملی سندروم داون، در 40 سالگی از هر 100 زن یک نفر صاحب فرزندی با سندروم داون می‌شود. این تعداد در 49 سالگی به 10 درصد می‌رسند.

در آزمایش ژنتیک و غربالگری نتایج بر اساس احتمال تولد نوزادی با سندروم داون بر اساس سن مادر اعلام می‌شود. اگر در نتیجه آزمایش قید شود این احتمال یک در هر 200 نوزاد است یعنی پاسخ منفی است اما اگر قید شود یک در هر 80 نوزاد است یعنی پاسخ مثبت است( در 40 سالگی از هر 100 نوزاد یک نوزاد با سندروم داون متولد می‌شود). غربالگری ژنتیک نمی‌تواند با اطمینان بگوید که نوزاد شما مشکل ژنتیکی دارد بلکه صرفا خطرات را در مقایسه با گروه سنی شما تخمین می‌زند.

آزمایش ژنتیک می‌تواند تصویر دقیق‌تری از ژنتیک نوزاد و تشخیص مشکلات به شما ارائه دهد اما آمنیوسنتز یا نمونه گیری از جفت و کوریون با خطر سقط جنین همراه خواهد بود.

زایمان در دهه چهارم زندگی

در صورتی که پیش از رسیدن به دهه 40 زندگی خود باردار شده باشید احتمال زیمان زودرس و تولد نوزادی با وزن پایین کاهش می‌یابد اما به هر حال سلامت مادر در این سن می‌تواند روند زایمان را سخت‌تر و پیچیده‌تر کند. باور عموم مردم این است که در دهه چهارم زندگی، زایمان تنها به روش سزارین یا القای زایمان ممکن است اما بهتر است پیش از قضاوت با پزشکی متبحر در این رابطه صحبت کنید.

آمار نشان می‌دهد در اواخر 20 سالگی حدود 26 درصد زنان به روش سزارین زایمان می‌کنند در حالی که این آمار در زنان بالای 40 سال به 52 درصد می‌رسد. سلامت مادر و تصمیم پزشک همگی در انتخاب روش زایمان تاثیر گذارند.

سلامت کودکان در مادران بالای 40 سال

اصلی‌ترین موضوعی که موجبات نگرانی را در بارداری بالای 40 سال رقم می‌زند، سلامت نوزاد است. امروزه با مراقبت و زیر نظر گرفتن‌‌‌های مداوم مادران در طول دوران بارداری، اکثر نوزادان در مادران بالای 40 سال بدون هیچ عارضه‌ای متولد می‌شوند.

بارداری در چهل سالگی و بارداری دوقلو

سؤالی که اینجا مطرح میشود این است:

« آیا بارداری چندقلو در سنین بالای زن، خطرناک است؟»

به طور کلی سن و چندقلو زایی تداخلی با هم ندارند ولی زنانی که از روش های درمانی باروری مثل IVF برای تخمک گذاری استفاده میکنند در معرض خطر بیشتری برای بارداری چندقلو هستند که این مشکل به دلیل عوارض مصرف دارو برای بارداری پیش می آید. ناگفته نماند، امکان زایمان زودرس هم در چنین وضعیتی وجود دارد و خالی از خطر نیست.

کلام آخر

شاید بارداری و زایمان در دهه چهارم زندگی با چالش‌‌ها و عوارضی همراه باشد اما در حال حاضر تعداد زنانی که برای بارداری در این سن برنامه ریزی می‌کنند کم نیستند. با مراقبت صحیح از مادر در دوران بارداری و مراجعات مرتب به متخصص و زیر نظر داشتن جنین می‌توان مطمئن بود که زوجین صاحب فرزندی سالم خواهند شد.

منبع: healthline، nytimes